10 Bí mật làm nên sự nổi danh của văn hóa bia Bỉ [P.2]

Trước khi đọc phần 2 này >> Hãy chắc chắn rằng bạn đã không bỏ qua phần 1 - đề cập đến 5 bí mật từ Bí mật thứ 1 đến Bí mật thứ 5 <<


Bí mật thứ 6: Kỹ thuật lên men.
Một trong những bí quyết làm nên “linh hồn” và chất lượng tuyệt hảo của bia Bỉ - thức uống đầy sáng tạo và dễ làm "say" lòng người này, đó là kỹ thuật lên men dưới bàn tay tài hoa của những bậc thầy nuôi cấy men, kỳ công gấp rất nhiều lần so với bia lager thông thường đang được lưu hành phổ biến tại thị trường Việt Nam chỉ với mức giá vài nghìn đến vài chục nghìn đồng.

Quá trình này kết hợp giữa kỹ thuật lên men nổi ở nhiệt độ cao (top-fermentation/high fermentation) và kỹ thuật lên men thứ cấp (re-fermentation) bằng việc thêm men và đôi khi còn có cả đường mồi vào trong chai trước khâu đóng nắp và lưu trữ trong hầm ít nhất 3 tháng sau đó. Lớp men thứ cấp này lắng xuống và tạo thành một lớp màng dưới đáy chai.

Ở giai đoạn này, quá trình lên men tiếp tục diễn ra, đây được xem là quá trình trưởng thành cuối cùng hình thành nên hương vị chuẩn mực của bia Bỉ. Phần lớn bia Bỉ được lên men 2 lần, thậm chí 3 lần, cũng chính vì tính chất lên men thứ cấp này mà việc bảo quản, hay trưng bày bia Bỉ cũng hết sức khắt khe và nghiêm ngặt. Những chai bia Bỉ phải luôn được đặt trong tư thế thẳng đứng và bảo quản ở những điều kiện tốt nhất.

Lên men mở (open fermentation) hay còn gọi là lên men tự nhiên tại một nhà máy bia Bỉ.

Quá trình lên men mở (open fermentation) tại một nhà máy bia Bỉ.


Bí mật thứ 7: Hoa houblon, một trong “tứ trụ nguyên liệu thiết yếu” làm nên bia Bỉ.

Nếu như nấm men được xem là linh hồn làm nên mùi vị của bia Bỉ; nguồn nước đóng vai trò là thành phần chiếm tỉ trọng lớn nhất; mạch nha và gia vị quyết định màu sắc của bia Bỉ; thì hoa houblon (hay còn gọi là hoa bia, hay hops) lại đóng vai trò không kém phần quan trọng trong việc góp phần tạo nên hương thơm và vị đắng khó cưỡng, đồng thời còn đóng vai trò là chất bảo quản của bia Bỉ.

Việc trồng hoa bia không chỉ đòi hỏi một diện tích đất lớn mà còn yêu cầu người trồng phải có một lượng kiến thức nhất định về hoa bia và kỹ thuật canh tác của nó. Chín thế kỷ trước (tức vào thế kỷ thứ 12), khi hoa bia bắt đầu được phát hiện và đưa vào sản xuất bia Bỉ, các thầy tu – những người đầu tiên làm ra bia Bỉ, đã thành lập nên những trang trại hoa bia với diện tích lớn nhằm đáp ứng cho nhu cầu ngày càng cao trong sản xuất bia của họ.

Tuy nhiên, trải qua 2 cuộc đại chiến khốc liệt, nhiều nhà máy bia phải đóng cửa hoặc bị tàn phá, hư hại nặng nề, cùng với sự suy giảm của mô hình tự cung tự cấp của các xưởng sản xuất bia nông trại hay các xưởng bia gia đình (microbrewery)…, những trang trại đồn điền hoa bia rộng lớn ngày nào tại Bỉ giờ đây đã là dĩ vãng, mọi thứ đã đổi thay. Mặc dù, cho đến nay, quanh vùng Poperinge - một đô thị nằm ở tỉnh West Flanders của Bỉ -  có thể vẫn được gọi là “một thành trì hoa houblon”, những cánh đồng hoa bia vẫn được trồng và duy trì cho đến nay, đáp ứng phần nào nhu cầu sản xuất bia cho các nhà máy, nhưng nhìn chung, đã không còn bạt ngàn như trước nữa. Mà ngày nay, phần lớn hoa bia tại Bỉ được nhập khẩu từ Mỹ và các nước Đông Âu.

 

Thu hoạch hoa houblon (hay còn gọi là hops hay hoa bia).

Thu hoạch hoa houblon (hay còn gọi là hops hay hoa bia).

Hầu hết bia Bỉ dù là bất kể loại nào, từ bia vàng, bia trắng, amber, bia nâu đến bia đen, hay đỏ đều có một hương thơm tinh tế khó tả của các thành phần quyện hòa với hương thơm của giống hoa bia được chọn lọc hữu ý và vô cùng kỹ lưỡng của các bậc thầy nấu bia tại Bỉ. Vì khi lựa chọn các giống hoa bia, họ thường chú trọng vào hương thơm hơn là vị đắng của chúng.

Bên cạnh đó, bí quyết làm nên hương vị riêng của mỗi dòng bia Bỉ còn nằm ở “kho vũ khí” đáng kể các loại malt mạch nha đặc sản của người Bỉ, bao gồm cả caramel và socola rang thường dùng trong sản xuất các loại bia đen của Bỉ, hoặc thậm chí đôi khi cả đường kẹo (candy sugar) cũng được thêm vào trong một số trường hợp.

Không giống như ở Đức, Bỉ hoàn toàn không áp dụng bất kỳ tiêu chuẩn nào về độ thuần khiết (beer purity law/ Reinheitsgebot) cho bia của họ. Điều này cũng có nghĩa rằng, bia Bỉ không hề bị giới hạn bởi bất kỳ thành phần bắt buộc cụ thể nào, mà các nhà làm bia hoàn toàn được tự do thử nghiệm theo ý thích của họ với các loại thảo mộc và gia vị. Theo đó, hoa bia được sử dụng một cách vô cùng linh hoạt, đôi khi là sự kết hợp nhiều giống hoa bia với tỉ lệ liều lượng khác nhau đã làm nên sự đa dạng phong phú trong hương vị của kho tàng bia Bỉ khổng lồ ngày nay. Bất kỳ một nhà làm bia nào tại Bỉ khi được hỏi “làm sao để phân biệt được bia Bỉ” thì họ có thể cho bạn ngay câu trả lời rằng “đó chính là sự cân bằng”.

Cánh đồng hoa bia, hay còn gọi là hoa houblon, hay hops

Cánh đồng hoa bia.

Các tác phẩm kinh điển tuyệt vời như bia tu viện Averbode, bia vàng truyền thống Omer Tradition Blond, bia amber La Divine hay bia vàng 9% với hương thơm đặc trưng khó lẫn St Feuillient Grand Cru…là những ví dụ tuyệt vời: Mọi thứ đều cân bằng hoàn hảo: Mạch nha, vị đắng tinh tế của hoa bia, cảm giác mượt mà trong vòm họng…

Khi các loại thảo mộc được sử dụng, chúng không bao giờ “được phép” thống trị hay chế ngự hương vị tổng thể của bia. Do đó, có thể nói, khi nếm các loại bia Bỉ khác nhau, người uống có thể khám phá nhiều loại thảo mộc và gia vị ẩn giấu bên trong hương vị tổng thể cân bằng hoàn hảo của chúng. Chẳng hạn như, một chút điểm xuyến của vỏ cam tây và rau mùi trong bia trắng (hay còn gọi bia lúa mì); hay vị của rễ cam thảo và đại hồi thường có trong các dòng bia đen sẫm màu…


Bí mật thứ 8: Bia Bỉ - Không chỉ là truyền thống…

Với người Bỉ, bia Bỉ không đơn thuần chỉ là một thức uống có cồn sủi bọt mà là cả một văn hóa thưởng thức đậm nét truyền thống của người dân nơi đây. Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở 2 chữ “truyền thống”, mà Văn hóa Bia Bỉ còn đặc sắc bởi những lễ hội bia Bỉ, các bảo tàng bia Bỉ, cũng như lịch sử hàng nghìn năm của nó…

  • Lễ hội bia Bỉ: Tại đất nước này, các lễ hội bia Bỉ dường như được tổ chức mỗi tuần tại khắp các tỉnh, địa phương của Bỉ, thu hút hàng ngàn khách du lịch trên khắp thế giới, trong khi đó, khắp các thành phố và làng mạc tại các địa phương còn có cả các câu lạc bộ dành cho những người hâm mộ bia.

lễ hội bia Bỉ

 Lễ hội bia Bỉ.

  • Bảo tàng bia Bỉ: Bỉ không chỉ nổi tiếng khắp thế giới bởi kho tàng bia Bỉ khổng lồ cùng với quy trình nấu ủ truyền thống kỳ công của nó. Mà nếu đến Bỉ, người ta còn có thể tìm thấy các bảo tàng bia Bỉ trải rộng khắp đất nước xinh đẹp hiền hòa này. Và thậm chí, nhiều tài liệu lịch sử của Bỉ còn ghi nhận rằng, vị thánh bia St. Gambrinus được chôn cất ngay tại thủ đô Brussels của Bỉ, chỉ cách vài mét từ Brewers House.
  • Lịch sử bia Bỉ cũng đã trải qua một thời gian rất dài, sự thay đổi và biến động của nó luôn luôn được đan xen chặt chẽ với lịch sử chính trị và tôn giáo của đất nước này. Và cho đến ngày nay, nghi thức bổ nhiệm các Hiệp Sĩ Danh Dự (honorary knights) - Những người được công nhận như những đại sứ bia Bỉ đích thực, diễn ra trong lễ vinh danh St. Arnold, vị thánh bảo trợ của ngành sản xuất bia tại Bỉ, vẫn được duy trì như một niềm tự hào dân tộc và là nét đẹp trong lịch sử bia của Bỉ. Nghi thức này được tổ chức hằng năm bởi Knighthood of the Brewer's Mash Staff (Hội Những Người Sản Xuất Bia Tại Bỉ) như một phần của lễ hội bia Belgian Beer Weekend diễn ra liên tục ba ngày, vào đầu tháng 9 hằng năm, lễ hội được xem là quy mô và lớn nhất trong năm của Bỉ.

Chris DeCicco, người được phong tước Hiệp Sĩ Danh Dự tại lễ hội Belgian beer weekend tổ chức tại Brussels, Bỉ, tháng 9/2017

Chris DeCicco, người được phong tước Hiệp Sĩ Danh Dự tại lễ hội Belgian beer weekend tổ chức tại Brussels, Bỉ, tháng 9/2017.


Bí mật thứ 9: Văn hóa thưởng lãm tinh tế…

Một trong những điều làm nên sự nổi danh của bia Bỉ khắp thế giới không thể không nhắc đến Văn hóa thưởng thức quý tộc đầy tinh tế của nó:

Thưởng thức bia Bỉ cũng cầu kỳ như chính cái cách mà từng mẻ bia được người Bỉ tâm huyết làm ra.

Cầu kỳ với những chiếc ly uống bia Bỉ phù hợp cho từng loại bia: Bia Bỉ phải được thưởng thức giống như rượu vang, nhưng ly rót bia Bỉ, thậm chí còn cầu kỳ hơn, trước khi uống  người ta thường rót bia ra đúng chiếc ly thủy tinh của dòng bia Bỉ đó, và phải đảm bảo rằng nó đã được ướp lạnh ở nhiệt độ tiêu chuẩn theo quy định (thông thường thì ly bia Bỉ có khuông miệng khá rộng, đặc biệt là những dòng bia Bỉ từ 6% ABV trở lên), rồi từ từ đưa ly lên mũi, xoay miệng ly để cảm nhận được hết hương thơm nồng nàn, ngây ngất của men bia.

Thưởng thức bia Bỉ

Thưởng thức bia Bỉ...

Cách thưởng thức tinh tế: Văn hóa bia Bỉ là một văn hóa rất riêng biệt. Để thưởng thức sâu nhất mùi vị thơm ngon của bia, thực khách không thể uống bia Bỉ một cách ào ạt như các loại bia khác, mà phải uống bia thật chậm rãi, thưởng thức từng ngụm một để cảm nhận hết được hương thơm và mùi vị tinh túy nguyên bản của bia.

Với bia Bỉ, thực khách không thể vội vã hay vội vàng, ào ạt như các loại bia thông thường, đặc biệt là những dòng bia Bỉ với độ cồn cao. Hương vị của bia Bỉ thường cũng rất đậm đà.

Một lý do đặc biệt khác khiến bia Bỉ chỉ phù hợp với phong cách thưởng lãm chậm rãi, là chính bởi lớp men thứ cấp trong chai, rất sâu và ngấm của nó.

Men say nồng nàn khó cưỡng: Cái cảm giác say của Bia Bỉ mang lại cho người thưởng thức cũng là một cảm giác say riêng biệt, không giống với bất kỳ một cảm giác say nào khác. Một cảm giác say êm ái, nồng nàn và say lúc nào không rõ... Uống ít, nhưng cảm nhận được nhiều. Và thậm chí, đến với bia Bỉ, người ta không chỉ là để cảm nhận men bia, hương bia,… mà còn là để cảm chính tâm hồn mình, là để sống chậm hơn…


Bí mật thứ 10: Nền ẩm thực đi kèm với bia Bỉ (Pairing foods).

Nói đến văn hóa bia Bỉ, nếu như chỉ nói về bia thôi có lẽ chưa đủ. Mà đó còn là nền ẩm thực đi kèm với bia Bỉ.

 Phô mai Bỉ - Một trong những món ăn truyền thống được yêu chuộng hàng đầu dùng kèm với bia Bỉ.

 Phô mai Bỉ - Một trong những món ăn truyền thống được yêu chuộng hàng đầu dùng kèm với bia Bỉ.

Quy trình nấu ủ và lên men bia Bỉ truyền thống cũng gần giống với quá trình lên men rượu vang. Do đó, bia Bỉ với nồng độ cồn, màu sắc và hương vị khác nhau – cũng như rượu vang -  nếu được kết hợp với  từng loại thực phẩm phù hợp, sẽ làm tăng khẩu vị và kích thích vị giác người thưởng thức.

Tuy nhiên, bia Bỉ không nhất thiết bắt buộc phải dùng kèm với thức ăn nếu thực khách không cảm thấy đói hoặc không có nhu cầu dùng bữa, mà chỉ cần “nhấm nháp” với một chút không gian thoáng đãng, cùng âm nhạc nhẹ nhàng và một vài người bạn đối ẩm tâm đầu ý hợp là đã đủ để làm nên một buổi tiệc thưởng lãm đáng nhớ… Và đôi khi chỉ một chai thôi, cũng đủ!


Có thể bạn quan tâm: Uống bia Bỉ nhập khẩu ở đâu tại Sài Gòn? >>  Kho Tàng Bia Bỉ Lagom Café 87 Võ Thị Sáu, P6, Q3.

Theo: disanbiabi.com

Dịch và tổng hợp từ: www.belgium.beertourism.com.

Chuyên trang tổng hợp thông tin, kiến thức về bia Bỉ, văn hóa và các lễ hội bia Bỉ uy tín hàng đầu Việt Nam.

© Bản quyền nội dung bài viết thuộc về www.disanbiabi.com. Cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không có sự chấp thuận của chúng tôi bằng văn bản.

Tin liên quan