Đất nước Bỉ, với gần 200 nhà máy sản xuất bia, từ những xưởng bia gia đình ra đời cách đây hàng trăm năm, tới các nhà máy có quy mô vừa và các tập đoàn lớn mang tầm quốc tế, cho ra đời khoảng hơn 1.500 loại bia Bỉ với nhiều chủng loại, màu sắc và hương vị khác nhau. Thậm chí con số thống kê bởi Unesco năm 2016 này đến nay vẫn còn là vấn đề gây nhiều tranh cãi, bởi nó biến động hằng năm, theo các số liệu thống kê cũ, nhiều tài liệu khác từng ghi nhận không chính thức, Bỉ có đến gần 2000 loại, thậm chí 2.500 loại được phân theo theo nhiều dòng khác nhau (bao gồm cả những dòng bia địa phương hoặc bia theo mùa, bia lễ hội, bia sưu tầm Limited Edition…),

Do đó, cách phân loại bia bỉ cũng hết sức đa dạng. Đã có nhiều nhà nhập khẩu bia Bỉ về Việt Nam nghiên cứu và chia sẻ nhiều bài viết về chủ đề này, tuy nhiên việc phân loại kho tàng bia Bỉ với một số lượng khổng lồ như thế một cách khoa học, sao cho dễ hiểu nhất không phải là điều dễ dàng. Đáng nói hơn hết, kể cả các tài liệu về bia nói chung và bia Bỉ nói riêng được nghiên cứu và viết bởi nhiều ngôn ngữ khác trên thế giới cũng còn rất mơ hồ về Cách phân loại bia bỉ, khiến cho những người yêu chuộng và muốn tìm hiểu sâu hơn về bia Bỉ gặp nhiều khó khăn.

Bia Bỉ được phân loại như thế nào và bao nhiêu nhóm loại? luôn là chủ đề gây nhiều tranh cãi.

Các chuyên gia tại Disanbiabi.com chúng tôi sau nhiều năm nghiên cứu, tìm hiểu, phân tích và tổng hợp từ các nguồn tài liệu chính thống, đã rút kết ra rằng: Tùy thuộc vào các tiêu chí phân loại như: (1) Phân theo màu sắc, (2) Phân theo hình thức đóng gói và phục vụ, (3) Phân theo nồng độ cồn, (4) phân theo loại hình của đơn vị sản xuất, (5) Phân theo phương pháp lên men, hay (6) phân theo phương thức nấu ủ hoặc đặc điểm chung về hương vị, mà bia Bỉ sẽ được phân chia thành nhiều nhóm và loại khác nhau.

PHÂN LOẠI BIA BỈ THEO MÀU SẮC

Ít ai biết rằng, một điều đặc biệt trong cách thưởng thức bia Bỉ là, để tận hưởng một bữa tiệc thưởng ẩm bia Bỉ trọn vẹn và hoàn hảo nhất, người uống có thể thưởng thức bia Bỉ theo 1 trong 2 nguyên tắc sau:

Nguyên tắc 1: Thưởng thức bia Bỉ theo mức tăng dần của nồng độ cồn, nghĩa là uống từ thấp lên cao độ, hoặc;

Nguyên tắc 2: Thưởng thức bia Bỉ theo mức độ đậm đà dần của hương vị.

Theo nguyên tắc thứ 2 này, cách dễ nhất là người uống có thể dựa theo mức độ đậm dần của màu sắc từ nhạt sang đậm, vì nhìn chung bia Bỉ càng đậm màu thì hương vị lại càng phức tạp, càng đa tầng đa vị. Hẳn nhiên kết luận này sẽ không chuẩn xác hoàn toàn, và chỉ ở mức tương đối, vì nguyên tắc này đòi hỏi người uống phải am hiểu tường tận hương vị của từng loại bia Bỉ.

Phân loại bia bỉ theo màu sắc là cách nhận biết dễ thấy và được sử dụng nhiều nhất.

Để xác định được màu sắc của bia Bỉ, người uống có thể dựa vào cảm quan và quan sát được bằng mắt thường trong điều kiện đủ ánh sáng.

Tùy thuộc vào màu sắc của mạch nha (Màu nâu, màu hổ phách, màu vàng nhạt, màu vàng sậm…) và những nguyên liệu được thêm vào trong quá trình sản xuất như caramel, chocolate, mật ong, các loại hạt, các loại trái cây (cherry đào, xoài, dừa, chuối, chanh, dứa…) sẽ quyết định đến màu sắc của bia Bỉ.

Căn cứ vào chỉ tiêu màu sắc, kho tàng khổng lồ và đa hương, đa vị của bia Bỉ được phân ra thành 3 loại chính thức: Bia trắng, Bia vàng và Bia sậm màu (Từ gốc: Dark beer), trong bia sậm màu lại phân thành 3 nhóm: Bia Amber (hay còn gọi là bia hổ phách), Bia hồng lựu- đỏ, và Bia nâu – đen.

(1) Bia Trắng:

Hay còn gọi là bia lúa mì, dòng bia Bỉ này có màu vàng nhạt, vàng ánh kim, hoặc vàng đục, chứ không hoàn toàn là màu trắng như tên thường gọi. Nếu chỉ quan sát cảm quan bằng mắt thường, rất dễ nhầm lẫn dòng bia này với bia vàng, cách dễ nhất để phân biệt chúng với bia vàng là tên gọi (thể hiện trên nhãn bao bì) của chúng thường gắn với những từ như: witbier, blanche hoặc wheat beer.

Hình: Blanche De Namur – Bia trắng ngon nhất thế giới.

Bia trắng thường nhẹ độ, chỉ từ 4,5%-5,5 và với hương vị thanh mát mang tính giải khát cao, do đó dòng bia Bỉ này cực kỳ được yêu chuộng tại thị trường châu Âu và được tiêu thụ mạnh mẽ vào các ngày hè oi bức hoặc trong các bữa tiệc.

(2) Bia vàng:

Không chỉ là màu phổ biến của bia Bỉ, mà màu vàng còn là màu đặc trưng của bia nói chung. Thậm chí, đối với người Việt Nam chưa từng thử qua bia ngoại còn khá lạ lẫm với những loại bia sậm màu (bia amber bia đỏ, bia nâu, bia đen), bởi “đã là bia thì phải màu vàng” dường như đã đi sâu vào tiềm thức và gần như đã trở thành một “Định nghĩa về bia” của đại bộ phận người Việt Nam. Tuy nhiên, ít người biết rằng, riêng dòng bia vàng còn phân ra hàng chục mức độ khác nhau, có thể kể đến nhau: Vàng nhạt, vàng đục, vàng nâu, vàng nâu ánh đỏ, vàng mật ong, vàng sậm, vàng ánh kim, vàng đồng, vàng rơm…

Một số dòng bia vàng điển hình của Bỉ- Phân loại bia bỉ theo màu sắc.

Về hương vị, mỗi loại bia vàng sẽ có mỗi hương vị khác nhau và thậm chí khác biệt nhau hoàn toàn. Chẳng hạn như, cũng là bia vàng nhưng dòng pilsner đặc trưng hương vị của lúa mạch, bia pale ale có vị cay tự nhiên từ nấm và men bia, tripel Bỉ lại khiến người uống liên tưởng đến một loại bia nặng đặc trưng của hoa bia và thoảng hương thơm của trái cây, đấy là chưa kể đến một số dòng bia trái cây có màu vàng như Mongozo banana với hương vị chuối tinh khiết, Floris Mango với vị chua thanh mát, St Louis peach chua chua ngọt ngọt như một quả đào chín mọng…

Một số dòng bia khác cũng có màu vàng như: Bia mật ong, Blonde/golden ale, Tripel, IPA, Champagne beers/ Bière Brut…

(3) Bia sậm màu (Dark beer): 

Dòng bia sậm màu của Bỉ vốn dĩ rất được ưa chuộng, với nhiều đặc trưng về hương vị, nó có thể là từ bất cứ thứ gì như: Nấm men, các loại gia vị, thảo mộc, hoa, caramel, các loại hạt hay thậm chí là men rượu. Màu sắc của các loại bia sậm màu cũng hết sức đa dạng, từ màu hổ phách, màu nâu nhạt, đến màu hồng lựu đậm, nâu đen… Khả năng lưu lại đầu bọt dầy và xốp mịn của dòng bia này khá lâu, và hầu hết bia sậm màu đều có độ đắng vừa phải.

cac-loai-bia-bi-phan-theo-mau-sac

Sự đa dạng về màu sắc và hương vị của các dòng bia sậm màu của Bỉ sẽ gây không ít ngạc nhiên cho người thưởng thức…

Bia sậm màu của Bỉ được phân thành 3 nhóm, theo đó, về cơ bản, hương vị của dòng bia sậm màu (dark bia) có thể được phân thành 3 kiểu tương ứng với mỗi nhóm:

Bia hổ phách (Bia Amber):

Kiểu bia Bỉ này thường sở hữu một màu vàng đồng, vàng cánh gián, vàng hơi ngả sang màu nâu hoặc ngả cam rất đẹp mắt. Hương vị của dòng bia Bỉ này nhìn chung khá cân bằng và trung lập giữa 2 dòng bia vàng và bia nâu đen, không đắng như phần lớn bia Bỉ vàng, cũng không nồng cay, đậm đà như bia nâu Bỉ hay bia đen Bỉ, mà dịu nhẹ, dễ uống, nổi trội bởi hương thơm được hình thành từ các giống hoa bia, lúa mạch đặc sản, cộng hưởng vào hương thơm của các dòng bia hổ phách (bia amber) thường sẽ có thêm nhiều nguyên liệu bí mật khác, khiến cho hương vị của dòng bia này tuy phức tạp nhưng lại vô cùng cuốn hút, khó lòng cưỡng lại…

Đắm chìm trong hương thơm dịu nhẹ khó cưỡng của bia hổ phách – Phân loại bia bỉ theo màu sắc

Bia đỏ - Bia hồng lựu:

Kiểu bia Bỉ này có vị ngọt của hương trái cây và thơm dịu của lúa mạch. Màu đỏ, đỏ nâu hoặc hồng lựu là màu đặc trưng của những loại này, các loại trái cây màu đỏ thường là nguồn cảm hứng và được các bậc thầy ủ bia tại Bỉ ưu tiên lựa chọn để ủ nên loại bia này, có thể kể đến như: Cherry, phúc bồn tử... Vị chua chua, ngọt ngọt, còn vương lại chút đăng đắng của hoa bia, hoặc đôi khi thêm chút nồng nồng, chát chát tựa hồ như vị của một loại rượu trái cây, gợi lên sự mạnh mẽ là hương vị phổ biến của những dòng bia thuộc kiểu này.

Dòng bia đỏ điển hình:

Rouge beer, Red beer , Flemish Red, Red Fruit beer.

Bia đỏ - Bia hồng lựu- Trải nghiệm mới lạ cho những tín đồ ẩm thực - Phân loại bia bỉ theo màu sắc

Bia nâu – Bia đen:

Kiểu bia Bỉ này có hơi hướng nồng, khô và cay, thường  có màu nâu hoặc đen. Những dòng bia thuộc nhóm này hương vị khá đa dạng, tùy theo bí quyết trong công thức và nguyên liệu bí mật của từng nhà máy mà những dòng bia nâu, bia đen sẽ có hương vị khác nhau. Có thể nói, riêng đối với nhóm bia nâu và bia đen của Bỉ, nếu chưa từng thưởng thức, chưa từng trải nghiệm qua, thì không thể nào tưởng tượng ra được, không chỉ bởi sự đa dạng mà còn bởi tính đa tầng trong hương vị của nó. Chắc chắn, bia đen Bỉ sẽ đưa bạn đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác, bởi tùy theo yêu cầu và gu thưởng thức của người uống, mà sẽ có vô vàn nhiều lựa chọn bia đen khác nhau, cũng là màu nâu hoặc đen, nhưng có loại lại đặc trưng bởi vị đắng thanh mạnh mẽ, có loại lại nổi lên vị ngọt dịu gợi nhớ đến một loại rượu mùi, thậm chí có những dòng bia nâu – lại mang vị chua đặc trưng như Oud bruin, Rood bruin, hay hương thơm ngây ngất quyến rũ của café, hay chocolate…

Bia nâu – Bia đen Bỉ, dòng bia vốn phức tạp, đa tầng đa vị, không thể uống ào ạt, mà chỉ để thưởng thức, chậm rãi từng ngụm một - Phân loại bia bỉ theo màu sắc.

Dòng bia sậm màu điển hình:

Bia Bỉ Dark ale mạnh (Strong dark ale, Donker):

Bia Bỉ Quadrubel:

Bia chua Bỉ Oud bruin, hoặc Flemish sour brown ale:

Bia Bỉ Brown ale, Bia Dubbel (double):

Bia Bỉ Scotch ales:

Bia Saison Bỉ:


By Disanbiabi.com

Chuyên trang tổng hợp thông tin, kiến thức về bia Bỉ, văn hóa và các lễ hội bia Bỉ uy tín hàng đầu Việt Nam.

© Bản quyền nội dung bài viết thuộc về http://disanbiabi.com. Cấm sao chép dưới mọi hình thức nếu không có sự chấp thuận của chúng tôi bằng văn bản.